Un traballo "moi intenso" preparou 13 puntos da cidade de Pontevedra como sedes da 32 Bienal de Arte de Pontevedra e puxo en marcha todas as engrenaxes para expor entre este sábado 21 de xuño e o 30 de setembro máis de 400 obras de 60 artistas de 28 nacionalidades, 30 deles tan recoñecidos que expuxeron na Biennale di Venezia. Xa está todo listo para a inauguración e, nas horas previas, o tres comisarios, Antón Sobral, Antón Castro e Agar Ledo; a directora do Museo de Pontevedra, Anxos Tilve; e o vicepresidente da Deputación, Rafa Domínguez, presentaron o programa completo e guiaron á prensa por unha primeira visita a algunhas das instalacións no Edificio Castelao. Fixeron un repaso polas salas, xardíns e espazos simbólicos da cidade polos que fará parada esta Bienal, da que Tilve destacou que é unha "oportunidade para abrir espazos do Museo a novos formatos, a novos relatos e a novas sensibilidades, ampliando os límites do que entendemos por patrimonio e cultura". Eses espazos amplíanse, por exemplo, coa intervención 'Flor hexapétala' realizada pola artista pontevedresa Almudena Fernández no patio exterior do Edificio Castelao do Museo de Pontevedra . Baseándose nun motivo localizado no tímpano da igrexa de San Martiño de Moaña e que forma parte dos fondos do Museo de Pontevedra, traballou durante tres semanas unha media de 10 horas ao día para realizar un mosaico cerámico usando unha técnica milenaria que xa forma parte do regreso da Bienal tras 15 anos sen celebrarse. Ademais de cuestionar a "hexemonía do canon" e a "mirada antropocéntrica" do mundo, este mosaico é unha "oportunidade para reflexionar e pensar sobre iso que nos fai humanos, esa necesidade de recuperar os valores espirituais e morais que cada día vemos pisados polas guerras, polos xenocidios, polas inxustizas e a violencia". Cuadra este espírito da súa obra coa un de latéxaos motiv desta Bienal, que segue a lema 'Volver ser humanos. Ante a dor dous demais' e busca analizar as guerras non só como combates, senón como crises que destrúen o tecido social, emocional e económico das sociedades. "Aínda que sabemos que coa arte non se pode cambiar o mundo, sabemos que o Guernica non foi capaz de parar unha guerra, si que sabemos que a arte teñen unha capacidade de transformar as persoas, porque ten esa capacidade que no simbólico fainos reflexionar, pensar e soñar noutras realidades e nun mundo mellor", reflexionou esta artista natural de Vigo formada na Facultade de Belas Artes. Intervención 'Máquina para restaurar a empatía', de Eva Koťátková non Museo de PontevedraDeputación de Pontevedra As súas explicacións non foron as únicas de artistas durante estas horas previas á inauguración. Tamén a artista checa Eva Koťátková puido explicar a súa peza 'Machine for Restoring Empathy' (Máquina para restaurar a empatía), unha intervención artística, performance incluída, que pon o foco en que as guerras as impulsan "líderes que teñen falta de capacidade empática". Antón Sobral, Antón Castro e Agar Ledo foron os 'cicerones' dunha visita por unha exposición que, durante a Bienal, acompaña ao espectador nunha viaxe polas salas da planta baixa do Edificio Castelao no que son compañeiros de viaxe artistas internacionais e galegos e as súas distintas formas de ver e vivir a guerra. Unha revisita aos 'Desastres de la Guerra' de Goya da man de Manuel Casimiro; as fotografías de reporteiros de guerra como Rober Capa, Gervasio Sánchez ou Gabriel Tizón; a 'Visione fantastica' de Arvin Golrokh (Teheran, Irán); ou as fotografías das vítimas de Auschwitz do artista de Xeve Norberto Olmedo son algunhas das paradas desta viaxe. Nesta véspera da apertura da Bienal, Rafa Domínguez lembrou as orixes deste regreso da cita cultural, unha conversación en agosto de 2023 co presidente da Deputación, Luís López, na que lle dixo; "eu só teño un soño e ese soño é recuperar a Bienal". A resposta do mandatario provincial foi tan só unha palabra "adiante", que chegou até aquí. Anxos Tilve compartiu o "orgullo" de formar parte dun proxecto que "interpela e emociona e convida á reflexión colectiva", mentres que Antón Castro lembrou o seu vínculo coa Bienal desde fai 44 anos, desde 1981 ata que deixou de celebrarse fai 15, e lembrou a todas aquelas persoas e entidades que fixeron posible recuperala. Sobre a edición deste ano, lembrou que "a arte é un reflexo, dalgún modo, do mundo no que estamos a vivir" e "o que nos está preocupando excesivamente é a guerra e as consecuencias que ten a guerra". E insistiu en "a Bienal ten unha sinuosidad que quere agarrar á cidade, ao pobo de Pontevedra. Pretendemos que sentan orgullosos como os venecianos senten orgullos do seu Biennale". E por iso haberá Bienal desde a ponte de Santiago, a Illa dás Esculturas, Santa Clara, a Praza da Verdura, a Alameda ou a Fundación Moldes, entre outros espazos. E é que esta Bienal "é un espazo para pensar o presente cos ollos abertos, para falar os problemas que afectan a moita xente, pero tamén para buscar a través da arte maneiras de imaxinar un mundo máis xusto", destacou Agar Ledo, que rematou cunha "larga vida á Bienal".