Áp lực đáo hạn sẽ gia tăng dần và đạt đỉnh vào quý 3 với lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn lên tới khoảng 63 nghìn tỷ đồng tăng 40% so với cùng kỳ... Trong tháng 1, giá trị trái phiếu doanh nghiệp mua lại trước hạn ước tính khoảng hơn 12,9 nghìn tỷ đồng, giảm 69,1% so với tháng trước và tăng 141% so với cùng kỳ, theo thống kê từ Chứng khoán MBS.Trong đó nhóm bất động sản vượt nhóm Ngân hàng để trở thành nhóm có giá trị trái phiếu doanh nghiệp mua lại lớn nhất với giá trị ước đạt khoảng hơn 7 nghìn tỷ đồng, chiếm 54,4% tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp mua lại. Đáng chú ý trong tháng ghi nhận đợt mua lại trái phiếu doanh nghiệp của Công ty CP Tập đoàn Đầu tư Địa ốc Nova với giá trị mua lại đạt hơn 5,1 nghìn tỷ đồng.MBS ước tính giá trị trái phiếu doanh nghiệp sẽ đáo hạn trong năm 2025 rơi vào khoảng gần 151 nghìn tỷ đồng đã trừ đi các khoản trái phiếu mua lại, đặc biệt việc nghị định 08/2023/NĐ-CP quy định về việc giới hạn gia hạn trái phiếu tối đa 2 năm, sẽ dẫn đến khối lượng lớn trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn kể từ quý 2 năm nay.Theo đó, áp lực đáo hạn sẽ gia tăng dần và đạt đỉnh vào quý 3 với lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn lên tới khoảng 63 nghìn tỷ đồng tăng 40% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, áp lực sẽ có đạt đỉnh nữa trong quý 2/2026 với khoảng 83.000 tỷ đồng. Trong đó, nhóm ngành bất động sản chiếm tỷ trọng chính với tổng giá trị dự kiến đáo hạn lên tới hơn 95 nghìn tỷ đồng, chiếm 63% tổng giá trị đáo hạn. Tiếp theo là nhóm ngành ngân hàng với giá trị đáo hạn dự kiến khoảng 21,8 nghìn tỷ đồng và chiếm 14,4% lượng đáo hạn.Trong năm 2024, các doanh nghiệp đã tích cực đẩy mạnh việc mua lại trái phiếu lượng giá trị trái phiếu mua lại ước tính lên đến hơn 215,5 nghìn tỷ đồng, với nhóm Ngân hàng chiếm 75% tổng giá trị mua lại.Tình hình chậm trả có tín hiệu tích cực hơn khi không ghi nhận doanh nghiệp mới nào thông báo chậm các nghĩa vụ liên quan đến thanh toán gốc, lãi trái phiếu. Tính đến cuối tháng 1, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm các nghĩa vụ thanh toán ước khoảng 205,5 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 20% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của toàn thị trường, trong đó nhóm ngành bất động sản tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất khoảng 69% giá trị chậm trả.Cũng theo MBS, các quy định pháp lý rõ ràng sẽ nâng cao chất lượng thị trường cũng như thúc đẩy niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp.Trước đó, ngày 29/11/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Chứng khoán sửa đổi có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. So với luật hiện hành, các sửa đổi mới sẽ hạn chế hoạt động đầu tư có rủi ro cao và cải thiện chất lượng thị trường, và tạo thêm “lớp bảo vệ” cho các trái chủ.Về phía doanh nghiệp phát hành, các trái phiếu riêng lẻ phát hành phải đáp ứng các điều kiện về xếp hạng tín nhiệm và có tài sản đảm bảo và bảo lãnh thanh toán từ các tổ chức tín dụng. Quy định này không chỉ cải thiện chất lượng của trái phiếu mà còn tạo điều kiện để các nhà đầu tư có thêm thông tin đánh giá rủi ro.Tuy nhiên, đối với những trái phiếu phát hành trước 1/1/2026 vẫn được phát hành tuân theo quy định cũ và các nghị định liên quan. Do đó, doanh nghiệp sẽ có thêm thời gian để chuẩn bị cho các điều khoản của luật mới trong khi vẫn duy trì hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ trong năm nay.Tăng cường trách nhiệm công bố thông tin bao gồm yêu cầu kiểm toán từ các đơn vị độc lập uy tín nhằm giảm nguy cơ gian lận và củng cố niềm tin từ thị trường.Các doanh nghiệp có rủi ro cao sẽ bị hạn chế phát hành trái phiếu ra công chúng và các trái phiếu phát hành ra công chúng sẽ phải tuân thủ các tiêu chí chặt chẽ hơn như các quy định về đại diện người sở hữu trái phiếu, hệ số nợ, giá trị phát hành trên vốn chủ sở hữu và xếp hạng tín nhiệm. Các quy định mới về phát hành trái phiếu ra công chúng sẽ có hiệu lực ngay từ 1/1/2025.Về phía nhà đầu tư, công nhận các tổ chức, cá nhân nước ngoài là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Việc mở rộng phạm vi tham gia thị trường này được kỳ vọng sẽ thu hút thêm dòng vốn ngoại, thúc đẩy tính đa dạng và bền vững cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp.Về phía cơ quan quản lý, thay vì chỉ có thể can thiệp vào các đợt phát hành ra công chúng như trước đây, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ có quyền đình chỉ hoặc hủy bỏ cả các đợt phát hành riêng lẻ tại bất cứ thời điểm nào.-Thu Minh