Voor de tweede keer in twee jaar is het kabinet gevallen op het thema migratie. Of het Wilders daar daadwerkelijk om te doen was, weet alleen hijzelf. Deskundigen zien ook iets anders: een wantrouwende politicus voor wie samenwerken in een coalitie heel moeilijk is.In 2006 was Hero Brinkman een van de negen nieuwkomers die zich bij de nieuw opgerichte Partij voor de Vrijheid aansloten. "Dion Graus noemde ons altijd de negen ridders", blikt Brinkman lachend terug. Naast Brinkman en Graus waren de huidige demissionair minister van Volksgezondheid Fleur Agema en Kamervoorzitter Martin Bosma er vanaf het begin bij.Toch zijn zij in al die jaren nooit officieel lid geworden van de PVV. De partij heeft namelijk maar één lid, en dat is Geert Wilders. Juist deze manier waarop hij zijn partij al bijna twintig jaar leidt, maakt hem een ongeschikte coalitiepartner, zeggen deskundigen.Historicus Geerten Waling schreef in 2023 mee aan een biografie over Geert Wilders. Hij schetst een beeld van Wilders als een "controlfreak". "Er is één baas, één leider, en dat is Wilders. Hij is ook behoorlijk paranoïde: hij denkt continu dat mensen hem een loer willen draaien."Dat Wilders uit het kabinet is gestapt, heeft volgens Waling voor een groot deel met zijn karakter te maken. "Hij was bang dat hij zijn mensen die in het kabinet zaten niet meer onder de duim had. Ministers als Agema en Madlener namen in het kabinet een heel bestuurlijke rol aan en genoten daar zichtbaar van. Hij had daar helemaal geen grip meer op, en dat was hij niet gewend. Ik denk dat dat de echte druppel was."Gesloten partijDe PVV staat bekend als een uiterst gesloten partij, waarbij de leiding de teugels strak houdt. PVV-Kamerleden krijgen daardoor beperkte speelruimte voor hun parlementaire werk, bleek onlangs uit gesprekken die Nieuwsuur voerde met 17 PVV'ers van de Tweede Kamerfractie. Uit die gesprekken kwam ook naar voren dat er angst heerst om met de pers te praten. "Als iemand mij ziet praten met jou of ik geef je een hand, dan gaat mijn naam rond in de fractie", beschreef een van de PVV'ers.Bekijk hier het hele onderzoek dat Nieuwsuur deed naar het gesloten PVV-bolwerk:"Hij is een voortreffelijke campaigner, dat weten we allemaal. En hij is verbaal iedereen de baas", zegt voormalig parlementair verslaggever Tom-Jan Meeus, die al jaren onderzoek doet naar de PVV. Ook hij wijst het wantrouwende karakter van Wilders aan als een grote belemmering voor zijn ambities om mee te regeren. "Samenwerken is daardoor moeilijk voor hem en dat is in een coalitie echt lastig."Meeus verbaast zich erover dat Wilders' coalitiegenoten zich dat klaarblijkelijk onvoldoende realiseerden voordat ze met hem in zee gingen. "Want dit stramien is bekend, zeker voor mensen die het een beetje volgen daar."OnzekerOud-PVV'er Brinkman, die in 2012 de partij verliet na een conflict met Wilders over het democratiseren van de partij, herkent het beeld dat Waling en Meeus schetsen van Wilders. "Geert is een politicus door en door, maar ook heel onzeker. Hij wantrouwt mensen die hij eigenlijk moet vertrouwen. Hij is achterdochtig en wil altijd de controle hebben."Dat de PVV na de vorige verkiezingen een groeispurt maakte naar 37 zetels, maakte het voor Wilders lastiger om die controle te bewaren, denkt Brinkman. "In een kleine fractie, zoals de negen man waarmee we begonnen, kan hij ongelofelijk goed opereren. Hij is een goede leider en dat aantal kon hij nog overzien. Op het moment dat die fractie boven de vijftien uit ging komen, kwamen de problemen, ook intern."Biograaf Waling schat in dat Wilders voor de volgende verkiezingen op twee paarden wedt. "Ofwel hij wordt sterk in de oppositie. Dan heeft hij alle kippen weer in het hok en zit hij niet meer in deze dubbele rol waarbij hij de controle kwijt is over zijn bewindspersonen. Of hij wordt zo groot dat ze niet meer om hem heen kunnen als premierskandidaat. Daar droomt hij stiekem van, denk ik. Maar dan zou hij boven de 40 of 50 zetels moeten halen en dat zie ik niet snel gebeuren."