Sau 25 năm, HOSE đã khẳng định vị thế là sàn giao dịch chứng khoán tập trung đầu tiên, là thị trường giao dịch chứng khoán lớn nhất cả nước. Niêm yết cổ phiếu trên sàn HOSE là minh chứng về chất lượng hoạt động; là tuyên ngôn về tính minh bạch thông tin, chuẩn mực về quản trị để xây dựng hình ảnh và giá trị của doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán...Ngày 28/7/2000, Trung tâm Giao dịch chứng khoán TP.HCM (tiền thân của Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM) chính thức đi vào hoạt động với hai mã cổ phiếu đầu tiên là REE và SAM. Trải qua 25 năm hình thành và phát triển, Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) đã trở thành sàn niêm yết uy tín, nơi tập trung nhiều doanh nghiệp niêm yết chất lượng nhất trên thị trường chứng khoán Việt Nam.Niêm yết trên HOSE giúp doanh nghiệp khẳng định uy tín, thương hiệu, minh bạch trong hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng cơ hội tiếp cận nguồn vốn trong và ngoài nước.HOSE - NƠI HỘI TỤ CỦA NHIỀU TÊN TUỔI LỚNTừ hai mã cổ phiếu trên sàn vào ngày đầu tiên, đến cuối tháng 4/2025, HOSE có 391 mã cổ phiếu, 21 mã chứng chỉ quỹ (trong đó có 17 mã chứng chỉ quỹ ETF) và 201 mã chứng quyền có bảo đảm, với 178,4 tỷ chứng khoán, tương ứng giá trị vốn hóa cổ phiếu đạt 5,12 triệu tỷ đồng, chiếm gần 94% tổng giá trị vốn hóa cổ phiếu niêm yết trên toàn thị trường, tương đương 44,5% GDP Việt Nam năm 2024.Biểu đồ tỷ trọng vốn hóa thị trường theo ngành nghề doanh nghiệp niêm yết.Các doanh nghiệp niêm yết trên HOSE rất đa dạng về ngành nghề và quy mô, tập trung các doanh nghiệp lớn, đầu ngành với hoạt động kinh doanh ổn định. Hiện tại, HOSE phân ngành theo chuẩn GICS với 11 nhóm ngành. Tính đến cuối tháng 4/2025, bốn ngành có tỷ trọng cao nhất là tài chính, bất động sản, hàng tiêu dùng thiết yếu và công nghiệp, chiếm hơn 75% giá trị vốn hóa toàn thị trường, trong đó, ngành tài chính chiếm tỷ trọng lớn nhất với gần 2,28 triệu tỷ đồng (chiếm 44,5% tổng giá trị vốn hóa); có 18 ngân hàng lớn đang niêm yết trên HOSE với giá trị vốn hóa 2,04 triệu tỷ đồng (chiếm 40% tổng giá trị vốn hóa); có hơn 40 doanh nghiệp niêm yết trên HOSE có giá trị vốn hóa hơn 1 tỷ USD. Trên HOSE, gần 50% doanh nghiệp niêm yết là doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa.Đáng chú ý, 45/100 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam năm 2024 (theo thống kê của VNR) và 24/30 doanh nghiệp tư nhân nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam năm 2024 (theo thống kê của ngành thuế) hiện đang niêm yết trên HOSE.Sau 25 năm, HOSE đã khẳng định vị thế là sàn giao dịch chứng khoán tập trung đầu tiên, là thị trường giao dịch lớn nhất cả nước. Niêm yết trên sàn HOSE là minh chứng về chất lượng hoạt động, đáp ứng điều kiện niêm yết cao nhất của thị trường; là tuyên ngôn về tính minh bạch thông tin, chuẩn mực về quản trị để xây dựng hình ảnh và giá trị của doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán.Với doanh nghiệp, việc niêm yết trên HOSE không chỉ là dấu mốc khẳng định vị thế và thương hiệu mà còn mở ra cánh cửa tiếp cận dòng vốn trung và dài hạn. Vì vậy, HOSE trở thành lựa chọn hàng đầu của các doanh nghiệp niêm yết trong chiến lược huy động vốn. Tính đến cuối năm 2024, tổng vốn điều lệ bình quân của các doanh nghiệp niêm yết đạt hơn 4,2 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 3 lần so với năm 2015. Trong vòng 25 năm, tổng giá trị vốn huy động qua phát hành thêm cổ phiếu đã vượt 520 nghìn tỷ đồng, với hơn 1.000 đợt phát hành có thu tiền, riêng ngành tài chính đã mang về hơn 230 nghìn tỷ đồng.KÊNH HUY ĐỘNG VỐN HIỆU QUẢ, THÚC ĐẨY CỔ PHẦN HÓAMỗi giai đoạn phát triển đều ghi dấu sự bùng nổ: từ năm 2010-2015, khi nền kinh tế tái cấu trúc, lượng vốn huy động tăng hơn 5 lần so với giai đoạn 2004-2009; giai đoạn 2016-2020 chứng kiến loạt doanh nghiệp lớn như VHM, PLX, VJC, VRE và các ngân hàng tư nhân (VPB, TCB, ACB) đồng loạt lên sàn, tạo ra sức hút mạnh mẽ cho dòng vốn trong và ngoài nước. Vốn điều lệ của nhiều công ty tăng trưởng vượt bậc so với thời điểm mới lên niêm yết, tiêu biểu là các doanh nghiệp như VCB (74 lần); HPG (48 lần), VIC (47 lần), CTG (44 lần); REE (31lần); FPT (24 lần); GMD (24 lần); VNM (13,1 lần).Bên cạnh vai trò là kênh huy động vốn, HOSE còn giữ vị trí quan trọng trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước thông qua hoạt động đấu giá, phát hành lần đầu ra công chúng, hoặc chào bán riêng lẻ để tăng vốn. Hơn 50% số doanh nghiệp đang niêm yết trên sàn HOSE là doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hóa, một minh chứng rõ nét cho vai trò của HOSE trong việc cổ phần hóa gắn với niêm yết, tăng hiệu quả của quá trình thoái vốn nhà nước và minh bạch hóa thông tin theo cơ chế thị trường.Từ năm 2005 đến nay, HOSE đã thực hiện 584 cuộc đấu giá cổ phần, bán được hơn 4.800 triệu cổ phần và hơn 130 triệu quyền mua cổ phần, qua đó thu về hơn 240 nghìn tỷ đồng về cho chủ sở hữu; trong đó, có 352 đợt chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng cho doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hóa, thu về hơn 74,8 nghìn tỷ đồng cho nhà nước. Một số cuộc đấu giá cổ phần và thoái vốn nhà nước tiêu biểu như: SAB (hơn 115 ngàn tỷ đồng), VCB (trên 10 ngàn tỷ đồng), VNM (hơn 9,5 ngàn tỷ đồng) không chỉ thể hiện tính hiệu quả về tài chính mà còn là bước ngoặt nâng cao năng lực quản trị và minh bạch thông tin.HOSE đã từng bước xây dựng niềm tin cho thị trường, phản ánh sự tin tưởng của thị trường đối với các doanh nghiệp có uy tín và hiệu quả. Việc cổ phần hóa gắn với niêm yết đã tạo cơ hội cho nhiều doanh nghiệp Nhà nước tái cơ cấu hoạt động, chuyển mình mạnh mẽ, thu hút nhà đầu tư chiến lược, ứng dụng quản trị theo thông lệ quốc tế và tiến tới mô hình vận hành hiệu quả, hiện đại hơn.HƯỚNG TỚI THỊ TRƯỜNG CÔNG BẰNG, MINH BẠCH, BỀN VỮNGTrên hành trình 25 năm phát triển, HOSE tạo nền tảng để các doanh nghiệp niêm yết phát triển vượt bậc cả về quy mô và chất lượng, duy trì đà tăng trưởng bền vững. Dữ liệu giai đoạn 2015–2024 cho thấy doanh thu và lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết có xu hướng cải thiện rõ rệt theo thời gian. Tỷ lệ doanh nghiệp báo lãi giữ ở mức ổn định, phản ánh hiệu quả sử dụng vốn sau niêm yết cũng như những thay đổi tích cực trong quản trị và chiến lược phát triển.Với vai trò là tuyến đầu trong giám sát, HOSE liên tục hoàn thiện cơ chế theo hướng chủ động, minh bạch và nhất quán. Các sai phạm trong công bố thông tin được xử lý nghiêm túc, đúng thời điểm, góp phần nâng cao kỷ luật thị trường. Trong 10 năm qua, số doanh nghiệp vi phạm công bố thông tin đã giảm gần 80%; từ năm 2022 đến nay, đã có 13 doanh nghiệp bị hủy niêm yết do vi phạm nghiêm trọng về công bố thông tin, một con số cho thấy mặt bằng tuân thủ đang được cải thiện rõ rệt, góp phần nâng cao chất lượng hàng hóa niêm yết.Song song với giám sát, HOSE cũng đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện công bố thông tin đầy đủ và hiệu quả. Việc triển khai hệ thống quản lý tài liệu điện tử (ECM) giúp loại bỏ thủ tục giấy tờ, tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả quản lý hồ sơ công bố.HOSE cũng khuyến khích doanh nghiệp tăng cường hoạt động Quan hệ nhà đầu tư (IR), nâng cao khả năng kết nối với công chúng đầu tư. Một bước tiến đáng chú ý từ năm 2025 là việc 100% doanh nghiệp trên HOSE đã thực hiện công bố thông tin định kỳ bằng tiếng Anh, trong đó hơn 98% tuân thủ đúng thời hạn về báo cáo tài chính và tài liệu đại hội đồng cổ đông. Đây là nền tảng quan trọng giúp tăng cường tiếp cận của nhà đầu tư nước ngoài và nâng vị thế thị trường.Gắn liền với mục tiêu nâng cao chất lượng quản trị, Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết (Vietnam Listed Company Awards - VLCA) là một trong những điểm sáng nổi bật trong suốt chặng đường phát triển. Không chỉ dừng lại ở việc đánh giá báo cáo thường niên, VLCA còn đóng vai trò là thước đo khách quan về chất lượng quản trị từ cơ cấu hội đồng quản trị, minh bạch tài chính, đến chiến lược phát triển bền vững. Qua nhiều năm, các doanh nghiệp tham gia đã liên tục cải thiện đáng kể chất lượng báo cáo phát triển bền vững, trong đó nhiều đơn vị đã áp dụng hướng dẫn GRI với báo cáo có cấu trúc tốt và độ tin cậy cao.Dù điểm quản trị công ty trung bình toàn thị trường hiện chỉ ở mức khoảng 50%, các tiêu chí chấm điểm quản trị công ty trong 2 năm gần đây của VLCA đã được xây dựng tiệm cận hơn với thông lệ quốc tế, tỷ trọng điểm thông lệ tốt trong quản trị công ty đã lên tới 40%, tỷ trọng điểm tuân thủ giảm xuống 60%. Kết quả cuộc bình chọn cho thấy các doanh nghiệp có vốn hóa lớn thường đạt điểm vượt trội và đang góp phần định hình chuẩn mực mới cho thị trường.Qua 25 năm hình thành và phát triển, đồng hành cùng những giai đoạn thăng trầm của thị trường, HOSE đã không ngừng hoàn thiện và phát triển mạnh mẽ, trở thành nơi kết nối cung cầu vốn quan trọng cho nền kinh tế.Bước sang “Kỷ nguyên mới”, “Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”, hành trình phía trước sẽ nhiều thách thức. Với phương châm “Nâng giá trị - Vững niềm tin”, với sức trẻ tuổi 25 cùng những thành quả đạt được trong những năm qua, HOSE cần chuyển mình cho hành trình mới, chủ động hơn, chuyên nghiệp hơn, luôn cầu thị và đồng hành cùng các thành viên thị trường để xây dựng thị trường chứng khoán Việt Nam minh bạch và bền vững.-Minh Tú