"Ik ben bereid om de rol van minister-president op me te nemen", zei D66-leider Rob Jetten vanmiddag op weg naar de camera's. Hij reageerde op het nieuws dat zijn partij niet meer door de PVV van Geert Wilders is in te halen. Hij voelt een grote verantwoordelijkheid, zei hij. Bij Jetten ligt nu het initiatief om een verkenner aan te wijzen die met de verschillende fracties gaat praten over de mogelijkheden van een nieuwe regeringscoalitie. Als het Jetten lukt een nieuw kabinet te vormen, dan zal dat dus waarschijnlijk ook zijn naam dragen. Dinsdag zal hij één verkenner aanwijzen, en dat is alvast niet oud-D66-leider Alexander Pechtold, antwoordde hij op een vraag. "Hij is een goede burgemeester van Delft." Wie het wel wordt, wilde hij nog niet zeggen, maar het is iemand die "alle partijen samenbrengt en snel aan de slag gaat", beloofde Jetten. Geen makkelijke klus Jetten heeft dan de verkiezingen gewonnen, een makkelijke klus wacht hem gezien de uitslag niet. Een groot deel van de partijen wil niet in een kabinet met de PVV van Geert Wilders, de nummer twee van de verkiezingen met waarschijnlijk 26 zetels. En VVD-leider Yesilgöz, die met 22 zetels als derde eindigt, heeft haar kiezers beloofd niet in een kabinet met GL-PvdA te gaan. Die partij eindigde als vierde met 20 zetels. Vandaag deed Jetten alvast voorzichtig een beroep op Yesilgöz om de deur naar GL-PvdA misschien weer op een kier te zetten. "Laat de komende dagen de verkiezingsuitslag even inwerken." Hij zei vast tegen alle politiek leiders dat het "lef en verantwoordelijkheid vraagt om een stabiel kabinet te gaan bouwen". Om een coalitie van ten minste 76 Kamerzetels te halen met partijen die met elkaar door één deur kunnen, én die een ambitieuze agenda voor Nederland kunnen afspreken, heeft Jetten veel geduld, onderhandelingskunst en diplomatie nodig. Niet meteen positieve indruk Iemand die kan zeggen hoe Jetten de klus gaat aanpakken is Roy Kramer, voormalig politiek adviseur van D66. Kramer ontmoette Jetten tijdens de campagne in 2017. Hij stond toen voor het eerst op de kieslijst en kwam in de Tweede Kamer. "Ik had niet meteen een positieve indruk van hem, om eerlijk te zijn", zegt Kramer in NOS-podcast De Dag. "Ik dacht meer: weer zo iemand vanuit de jongerenpartij. Ik heb liever meer mensen die van buiten komen." Toen Kramer eenmaal met hem ging werken, stelde hij zijn mening bij. "Deze jongen kan veel", zegt Kramer. "Hij was niet bang om moeilijke dingen op zich te nemen. Hij heeft niet zoveel branie, is rustig, maar durfde veel. Hij ging ook heel snel moeilijke dossiers doen." Robot Jetten Pechtold gaf hem de klus om de burgemeestersbenoeming in de grondwet te veranderen. Een moeilijke klus, omdat in de Eerste Kamer senatoren niet zitten te wachten op initiatiefwetten die de grondwet veranderen. Die gaan dan tegenhangen, traineren, zegt Kramer. "Ik denk dat Pechtold dat bewust deed om hem te testen. Het is dan 'kijken hoe je je houdt'. En hij houdt zich altijd wel goed als hij tegenstand ontmoet." Kramer voelt zich een beetje verantwoordelijk voor de bijnaam die Jetten kreeg in zijn beginperiode: Robot Jetten. Kramer had hem gezegd: "je moet consistent zijn", waarna Jetten bij RTL, op vragen van Frits Wester, vijf keer precies hetzelfde antwoord gaf. "Dat lijkt mij best pittig", zegt Kramer, "want het is toch wel een aanval op je integriteit, maar hij bleef er heel kalm over. Hij kreeg een robotje en dat staat volgens mij nog steeds op zijn bureau. Hij kan daar de humor van inzien, zichzelf relativeren." Toen hij klimaatdrammer werd genoemd, trok hij een shirt aan met die tekst erop. Kiezersonderzoek: hoe scoort Jetten ten opzichte van de andere lijsttrekkers Op de dag van de verkiezingen legde onderzoeksbureau Ipsos I&O de kiezers ook vragen voor over de lijsttrekkers als premierskandidaat. 12 procent van de kiezers stemde op een partij puur vanwege de lijsttrekker. Op de vraag welke lijsttrekker zij het liefst als premier zien, zei 15 procent Jetten (D66), 13 procent Bontenbal (CDA), 12 procent Wilders (PVV) en 10 procent Timmermans (GL-PvdA). De andere lijsttrekkers scoorden lager en 19 procent van de kiezers wist het niet of had geen mening. Op de vraag welke lijsttrekkers het betrouwbaarst is, wordt Bontenbal als eerste genoemd (15 procent) en Jetten als tweede (13 procent). Op de vraag wie het meest bereid is tot samenwerking is het ook weer eerst Bontenbal (25 procent) en dan Jetten (21 procent). Op de vraag wie kiezers het duidelijkst vinden, is het eerst Wilders (20 procent) en op twee Jetten (15 procent). Ook op de vraag welke lijstrekker het best weet wat er speelt in het land zeggen de meesten Wilders (28 procent) gevolgd door Jetten (9 procent). Jetten had in zijn politieke carrière de wind mee en werd al op 31-jarige leeftijd fractievoorzitter en op 34-jarige leeftijd minister voor Klimaat en Energie in het kabinet-Rutte IV. In 2023 ging hij zijn eerste verkiezingscampagne in als partijleider. De partij ging toen van 24 naar 9 zetels. Door de snelle val van het kabinet-Schoof kreeg hij in 2025 een herkansing. Deze keer waren het niet klimaat en energie, maar optimisme en de Nederlandse vlag waar hij de boer mee opging. De derde plek bij De Slimste Mens was een onvoorzien gelukje. En ook de deelname aan het RTL-lijsttrekkersdebat, omdat Wilders zijn campagne even stillegde, was een ongeplande meevaller. Het kan wél Woensdagavond was het daarom vooral feest. Van 9 naar 26 zetels en nek aan nek met de PVV. De grootste partij van Nederland, voor het eerst in de geschiedenis. "Het kan wél, het kan wél", scandeerde een zaal vol D66-aanhangers. De vraag is nu: wát kan er eigenlijk precies? Jetten maakt er geen geheim van dat hijzelf het liefst "door het midden" gaat. En dat is logisch, zegt politiek verslaggever Lars Geerts in podcast De Dag. Want hij heeft als vicepremier en minister voor Klimaat en Energie al eens deel uitgemaakt van zo'n 'middenkabinet'. 'Door het midden' wil zeggen met VVD, GroenLinks-PvdA en CDA. Dat zijn een stevige 86 zetels en Jetten ziet het ook als zijn opdracht zo veel mogelijk kiezers aan te spreken. Maar dan moet hij eerst de VVD nog over zien te halen. Die partij ziet meer in een coalitie 'over rechts' met D66, VVD, CDA en JA21 (75 zetels). Schouders eronder Dat is heel krap, maar als D66 ook nog een restzetel krijgt dan kan het best, hopen ze bij de VVD. Veel andere opties met minder dan vier of vijf partijen zijn er niet. Hoe dan ook zal Jetten verschillende politiek leiders gaan vragen om over hun schaduw heen te stappen. Jetten: "Kiezers willen dat we gaan stoppen met politieke gedoetjes en echt samen de schouders eronder zetten." Kijk hier naar een videoportret van Jetten: