Kuzey Galler’de bir metal dedektörü meraklısının sıradan bir yağmur gününde aldığı zayıf sinyal, bir anda arkeoloji tarihinin en büyük keşiflerinden birine dönüştü.TAM 59 KİLOGRAM AĞIRLIĞINDAEarth’te yer alan habere göre bir tarlada yapılan aramada, toplamda 15 bin sikke içeren ve 59 kilogram ağırlığındaki iki kap gün yüzüne çıkarıldı. Toprağın sadece 46 santimetre altında bulunan hazinenin, bölgedeki Roma varlığına dair önemli ipuçları sunması bekleniyor. Sikkeler şu anda Cardiff Ulusal Müzesi’nde konservasyon ve analiz sürecinde.Keşfin “Hazine” statüsünde olup olmayacağına ise bölge koroneri karar verecek. Bu karar, hazinenin değerlemesini ve müzeye devredilme sürecini belirleyecek.SEKİZ YIL SONUNDA GELEN DEV KEŞİFMetal dedektörü meraklısı David Moss, aynı bölgede sekiz yıldır araştırma yürütüyordu. Moss, 2018’de aynı tarlada 2.700’den fazla Roma sikkesi içeren başka bir hazine ortaya çıkarmıştı. Bu buluntu, bölgede daha fazlası olabileceği yönünde güçlü bir işaret vermişti.‘ASLA DÜŞÜNMÜYORDUM’Yaklaşık altı hafta önce yağmurlu bir günde çalışan Moss, dedektörünün verdiği zayıf ama sürekli sinyali takip ederek toprağı kazdı. Beklentisi demir bir parça bulmaktı; ancak kısa süre sonra kil bir kabın kenarı göründü. Kap, ağzına kadar Roma sikkeleriyle doluydu. Moss “Bu büyüklükte bir buluntuyu ikinci kez ortaya çıkaracağımı asla düşünmüyordum” dedi.İlk kaptan günler sonra yapılan ikinci aramada, aynı alanda ikinci bir kap daha tespit edildi.SİKKELER NE ANLATIYOR?Uzmanlara göre kapların içinde ağırlıklı olarak gümüş denarii bulunuyor. Roma İmparatorluğu’nda asker maaşları ve ticari ödemelerde kullanılan bu sikkeler, imparatorluk dönemine dair önemli ekonomik bilgiler sağlıyor.Moss’un 2018’de ortaya çıkardığı önceki Caerhun hazinesi, 2.733 sikke içeriyordu ve yapılan analizler, hazinenin MS 270 civarında, Britanya’nın kısa süreli Galya İmparatorluğu döneminde gömüldüğünü göstermişti. Yeni bulunan hazine de benzer bir döneme işaret edebilir.52 BİNİN ÜZERİNDE ROMA SİKKESİ KEŞFEDİLDİGaller’de yürütülen Demir Çağı ve Roma Sikkeleri Projesi, bugüne kadar 1.100’den fazla noktada 52 binin üzerinde Roma sikkesi tespit etti. Ancak Kuzey Galler’de bu kadar büyük, iki kaplık bir hazineye rastlanmış olması uzmanları heyecanlandırıyor.Arkeolog Peter Guest’in çalışmaları, Roma döneminde sikkelerin yalnızca para değil, aynı zamanda kimlik ve güç sembolü olduğunu ortaya koymuştu. Yeni keşif, Roma kaleleri, yerli çiftlikler ve kutsal alanların iç içe bulunduğu bölgede bu sembollerin nasıl işlediğine ışık tutacak.MÜZEDE TİTİZ İNCELEMECardiff Ulusal Müzesi’ndeki konservasyon ekibi, sikkelerin zarar görmemesi için önce stabilizasyon işlemi uyguluyor. Ardından sikkeler mikroskop altında tek tek temizlenerek üzerlerindeki imparator portreleri, darphane işaretleri ve kullanım izleri incelenecek.2018’de bulunan Caerhun hazinesi, açılmadan önce CT taraması ile görüntülenmiş ve kap içinde farklı tabakalar hâlinde yerleştirilmiş deri keseler tespit edilmişti. Benzer bir teknik, yeni hazine üzerinde de kullanılabilir.Bu analizler, sikkelerin hangi yıllara ait olduğunu ve hangi siyasi veya ekonomik kriz döneminde gömüldüğünü ortaya çıkaracak.HAZİNE YASASI NASIL İŞLİYOR?Birleşik Krallık’ta buluntular, Treasure Act kapsamında yerel müze veya Finds Liaison Officer aracılığıyla rapor ediliyor. Galler’de her yıl onlarca hazine vakası bildiriliyor ve buluntuların çoğu, Portable Antiquities Scheme sistemi üzerinden kayıt altına alınıyor.Koroner buluntunun “hazine” olduğuna hükmederse değerleme süreci başlıyor. Müzeler satın alma hakkına sahip oluyor; elde edilen gelir ise buluntuyu keşfeden kişi ve arazi sahibi arasında paylaştırılıyor.Llandudno Müzesi, Moss’un daha önceki Caerhun hazinelerini koleksiyonuna katmak istediğini açıklamıştı. Yeni hazineyle ilgili de benzer bir süreç bekleniyor.2.000 YILLIK BİR SIR YENİDEN GÜN YÜZÜNE ÇIKIYORKonservasyon süreci tamamlandıktan sonra tüm sikkeler sayılacak, tarihlendirilecek ve Roma Britanyası’nın ekonomik, siyasi ve sosyal hayatına dair yeni bilgiler elde edilecek. En genç sikkenin tarihi, hazinenin hangi kriz döneminde gömüldüğünü ortaya koyacak.Moss, keşfiyle ilgili olarak, “Beni buraya çeken bir şey vardı. İçimde hep ‘Burada daha fazlası var’ diyordum,” dedi.Arkeologlara göre bu hazine, yalnızca binlerce eski para değil; Roma Britanyası’nın sınır bölgesinde yaşayan insanların seçimlerini, korkularını ve hayatta kalma stratejilerini anlatan 2 bin yıllık bir kayıt.Uyuşturucu operasyonunda tutuklanan Mehmet Akif Ersoy: Adli Tıp raporunun benim için önemi yokFaiz kararı sonrası gözler bankalara çevrildi: Kredi ve mevduat faizleri düşer mi? Ekonomistler değerlendirdi