گوگل برای تأمین انرژی موردنیاز جاه‌طلبی‌های روزافزون خود در حوزه هوش مصنوعی، بسیار فراتر از زمین فکر می‌کند. این شرکت از یک پروژه تحقیقاتی جاه‌طلبانه با نام پروژه سان‌کچر (Project Suncatcher) رونمایی کرده است که در آن، صورت‌های فلکی از ماهواره‌های خورشیدی مجهز به واحدهای پردازش تنسور (TPU) برای ایجاد مراکز داده هوش مصنوعی گوگل در فضا، به مدار زمین پرتاب می‌شوند.خلاصه و نکات کلیدی🔹 پروژه سان‌کچر: طرح گوگل برای ساخت دیتاسنترهای هوش مصنوعی با انرژی خورشیدی در فضا.🔹 هدف اصلی: غلبه بر بحران مصرف انرژی دیتاسنترها با استفاده از انرژی پاک و تقریباً نامحدود خورشیدی در مدار زمین.🔹 چالش‌های فنی: مقاومت دربرابر تشعشعات فضایی و ایجاد شبکه‌های ارتباطی لیزری فوق‌سریع بین ماهواره‌ها.🔹 گام بعدی: پرتاب دو ماهواره آزمایشی با همکاری شرکت Planet تا اوایل سال ۲۰۲۷.چرا گوگل به ساخت دیتاسنتر در فضا فکر می‌کند؟انگیزه اصلی ساده است: انرژی پاک و تقریباً نامحدود. روی زمین، مراکز داده هوش مصنوعی به‌دلیل نیاز عظیم به انرژی، نگرانی‌های زیست‌محیطی و زیرساختی ایجاد کرده‌اند. اما در مدار، پنل‌های خورشیدی می‌توانند تا هشت برابر کارآمدتر از همتایان زمینی خود باشند و تقریباً به‌طور مداوم کار کنند. همان‌طور که تراویس بیلز از گوگل توضیح می‌دهد: «در آینده، فضا ممکن است بهترین مکان برای مقیاس‌بندی محاسبات هوش مصنوعی باشد».چالش‌های فنی پروژه سان‌کچر گوگل چیست؟تبدیل این رؤیا به واقعیت مداری، با چالش‌های مهندسی قابل‌توجهی همراه است. گوگل درحال آزمایش این موضوع است که چگونه TPUهای خود را دربرابر سطوح بالاتر تشعشعات در فضا مقاوم کند. تاکنون، آزمایش‌ها روی TPUهای Trillium نشان می‌دهد که آن‌ها می‌توانند دوز یونیزان کل معادل یک مأموریت پنج‌ساله را بدون خرابی دائمی تحمل کنند. این نتایج نشان می‌دهد که این تراشه‌ها به‌طور شگفت‌انگیزی مقاوم هستند.بااین‌حال، بزرگ‌ترین چالش فنی، ارتباطات است. برای اینکه این مراکز فضایی بتوانند با همتایان زمینی خود رقابت کنند، به شبکه‌های فوق‌سریع نیاز دارند. گوگل استفاده از لینک‌های نوری فضای آزاد (free-space optical links) یا همان پرتوهای لیزر را برای انتقال داده بین ماهواره‌ها با سرعت «ده‌ها ترابیت‌برثانیه» پیشنهاد می‌کند. این امر نیازمند قرار دادن ماهواره‌ها در آرایش‌های فشرده و نزدیک به یکدیگر، با فاصله «چند کیلومتر یا کمتر» است. این نزدیکی بسیار بیشتر از عملیات‌های ماهواره‌ای فعلی است و خطراتی مانند برخورد با زباله‌های فضایی را به‌همراه دارد.پروژه Suncatcher گوگلهزینه و رقابت در این حوزه چگونه است؟پرتاب سخت‌افزار به فضا امروز گران است، اما تحلیل هزینه گوگل امیدوارکننده است. این شرکت پیش‌بینی می‌کند که تا اواسط دهه ۲۰۳۰، هزینه‌های انرژی یک مرکز داده فضایی می‌تواند «تقریباً قابل‌مقایسه» با یک مرکز مشابه روی زمین باشد. این امر به‌لطف کاهش سریع قیمت پرتاب راکت‌ها ممکن می‌شود.گوگل در این مسیر تنها نیست. رقبایی مانند اسپیس‌ایکس (SpaceX) ایلان ماسک و حتی جف بزوس، بنیا‌ن‌گذار آمازون، نیز جاه‌طلبی‌های خود را برای پرتاب زیرساخت‌های محاسباتی به مدار زمین اعلام کرده‌اند.بااین‌حال، گوگل به‌سرعت درحال حرکت است. این شرکت درحال برنامه‌ریزی یک مأموریت مشترک با شرکت Planet برای پرتاب دو ماهواره آزمایشی تا اوایل سال ۲۰۲۷ است. این گام اولیه به گوگل اجازه می‌دهد تا قابلیت اطمینان و امکان‌سنجی سخت‌افزار خود را در محیط خشن مداری آزمایش کند.به‌نظر شما آیا آینده محاسبات هوش مصنوعی واقعاً در فضا رقم خواهد خورد یا این یک ایده بیش‌ازحد جاه‌طلبانه است؟نوشته جاه‌طلبی فضایی گوگل: پروژه Suncatcher دیتاسنترهای هوش مصنوعی را به مدار زمین می‌برد اولین بار در ترنجی پدیدار شد.