Om de formatie uit een impasse te halen, moeten komende drie weken D66 en CDA een "positieve" agenda opstellen. Dat is het advies van verkenner Koolmees (D66). Tot nu toe wordt elke meerderheidscoalitie geblokkeerd. Daarom is het idee dat D66 en CDA het eerst eens worden over vijf grote onderwerpen: migratie, wonen, veiligheid/defensie, stikstof en de economie/het investeringsklimaat voor bedrijven. "Daarna kunnen andere partijen beoordelen of ze aanknopingspunten zien om mee te werken", zegt Koolmees. D66 en het CDA krijgen de niet bepaald makkelijke opdracht om in hun onderhandelingen ook al rekening te houden met de wensen van andere partijen. Zo wees Koolmees erop dat in de Eerste Kamer nog zeker tot maart 2027 GroenLinks-PvdA en BBB belangrijk zijn om voorstellen aan een meerderheid te helpen. Op de bagagedrager D66-leider Jetten voorspelt dat het een zoektocht gaat worden. Hij belooft zoveel mogelijk rekening houden met andere partijen. "Het zal geen agenda worden waar alleen D66- en CDA-kiezers blij van worden." Ook CDA-leider Bontenbal, die als vijfde partij mee mag schrijven, wil op deze manier een eerste stap zetten. "Ik hoop dat er genoeg uitkomt voor andere partijen om op de bagagedrager te springen." Wachtkamer voor de VVD Dat de VVD niet aan tafel zit, is even slikken voor VVD-leider Yesilgöz. Zij heeft haar zinnen gezet op een coalitie met D66, CDA en JA21, maar moet nu van Koolmees in de wachtkamer plaatsnemen. Dat lijkt haar niet te bevallen: "De VVD waakt voor tijdrovende stappen", schrijft ze op X. De verbanning naar de wachtkamer heeft de VVD over zich afgeroepen door de weigering om te onderhandelen over een coalitie met GroenLinks-PvdA. "D66 en CDA zijn winnaars van de verkiezingen, hebben geen partijen geblokkeerd en kunnen links en rechts zoeken naar draagvlak", verklaarde Koolmees. Een minderheidscoalitie noemde hij nadrukkelijk nog als optie. Voor D66 en CDA betekent de stap een risico. Zij moeten na hun gezamenlijke onderhandeling ook nog met andere partijen onderhandelen en daardoor mogelijk ook meer inleveren. "Maar als we alle risico's blijven mijden, komt het nieuwe kabinet niet dichterbij", zegt Jetten daarover. "Dit is een noodzakelijk risico." "Het was voor ons makkelijker geweest om achterover te leunen", zegt Bontenbal. "Maar ik wil op een andere manier politiek bedrijven. Ik ben niet dit vak ingegaan om laf te zijn." De Tweede Kamer gaat donderdag in debat over het advies van de verkenner. Dan wordt ook duidelijk welke informateurs de onderhandelingen gaan begeleiden. Het zal er in elk geval een van D66 en een van het CDA zijn. Uiterlijk 9 december moeten ze klaar zijn.