آدورنو و هورکهایمر در کتاب دیالکتیک روشنگری پیش کشیدند، طنین تازه‌ای می‌یابد. آنها چندی پس از سقوط نازیسم نوشتند که فاشیسم را باید محصول نظم سرمایه‌داری دانست. فاشیسم، حاصل همان عقلانیت سرد و سلطه‌جوی مدرن است، نه صرفاً بازگشت به بربریت یا جنون فردی. برای آنها، آشوویتس نتیجه‌ی عقل مدرن بدون اخلاق است – نه انحراف از عقل، بلکه محصول «عقل ابزاریِ ناب».