De Nederlandse Spoorwegen willen een deel van het personeel tijdelijk gaan uitrusten met een wapenstok. Daarvoor doet de treinvervoerder een verzoek bij het ministerie van Justitie en Veiligheid, dat toestemming moet geven. Geregeld komt NS-personeel terecht in onveilige situaties met fysiek geweld. De vervoerder hoopt dat een wapenstok de veiligheid van het personeel verbetert. De NS wil een proef doen met de wapenstok onder 75 medewerkers van de afdeling Service & Veiligheid. Dit zijn de boa's (buitengewoon opsporingsambtenaren) van de vervoerder, op het station te herkennen aan hun felgekleurde gele tenue. Behalve dat ze mensen helpen die vragen hebben over hun reis, komen ze ook in actie bij agressieve reizigers in en om de treinen. Voor dat deel van hun werk zijn de boa's bevoegd om geweld te gebruiken. Ook dragen ze veiligheidskleding, een bodycam en handboeien. In gevaarlijke situaties mogen ze mensen aanhouden en een boete uitschrijven. Werken met de handen Tot nu toe vond de NS een wapenstok voor dit personeel altijd een brug te ver, het personeel is namelijk verdeeld over het middel. Sommige medewerkers zeggen dat ze niet bij de NS zijn gaan werken om wapens te gebruiken, of vrezen dat een wapenstok juist tot agressie leidt. Toch wil de vervoerder het nu proberen. "Een wapenstok kan je bijvoorbeeld gebruiken om iemand op afstand te houden of een aanhouding beter uit te voeren", vertelt Itai Birger, directeur sociale veiligheid bij de NS. "Onze collega's werken nu veel met de handen, ze mogen daar ook geweld bij gebruiken. Maar een wapenstok is soms juist een beter middel om minder geweld te veroorzaken." Het aantal meldingen van fysiek geweld tegen NS-personeel stijgt al jaren: De veiligheid in en rond de trein is al langer een heikel punt voor de NS. Al jaren probeert de vervoerder het aantal geweldsincidenten naar beneden te krijgen, bijvoorbeeld door de aanschaf van bodycams, extra trainingen en speciale veiligheidsacties op locaties waar het vaak misgaat. Maar tevergeefs, sinds de coronaperiode neemt het aantal incidenten alleen maar toe. Om een punt te maken na opnieuw een mishandeling van een NS-medewerker, stond vorig jaar het hele openbaar vervoer drie minuten stil. NS-veiligheidsdirecteur Birger erkent dat het takenpakket van zijn collega's steeds meer gaat lijken op dat van de politie. "Maar tegelijkertijd merken we dat de politie met tekorten te maken heeft en minder vaak op het station te vinden is. Daardoor staan onze collega's er vaker en langer alleen voor. Dus we zijn benieuwd of de wapenstok ze daarbij gaat helpen." Sommige boa's hebben al een wapenstok De wapenstok behoort niet standaard tot de uitrusting van een boa in Nederland. Alleen als gemeenten daarvoor toestemming hebben van de lokale autoriteiten en de minister mogen de boa's daar een wapenstok dragen. Ook sommige groene boa's, die bijvoorbeeld rondlopen in natuurgebieden, hebben een wapenstok. Enkele tientallen dragen een vuurwapen tijdens hun werk. De bevoegdheden en uitrusting van het veiligheidspersoneel van de NS leiden al langer tot discussie tussen de vervoerder en het ministerie. Al jaren pleit de NS bijvoorbeeld voor de mogelijkheid om in identiteitssystemen te kunnen. Daardoor zou NS-personeel niet meer hoeven te wachten op een agent om de identiteit van een agressieve reiziger vast te stellen. Stationsklok tikt door "Ik hoop dat ze in Den Haag voelen wat onze mensen voelen en er echt vaart achter zetten", zegt Birger gefrustreerd. "De stationsklok tikt letterlijk elke minuut door. We vragen al jaren om maatregelen, maar het lukt gewoon niet. Het vergt moed om dingen aan te passen in een kortere tijd dan we er normaal in Nederland voor nemen." Het ministerie van Justitie en Veiligheid laat weten de aanvraag van de NS te hebben ontvangen en zegt het goed te vinden dat de NS "verantwoordelijkheid neemt voor een veilige taakuitvoering door haar medewerkers". Onderzoeksorganisatie Justis - onderdeel van het ministerie - gaat nu kijken of de aanvraag kan en mag. Daarna volgt er uitsluitsel of de proef kan doorgaan. Eerder liepen we een avond mee met hoofdconducteur Marjan Bakker om te kijken met wat voor agressie ze te maken krijgt: