Nederland vindt dat er onmiddellijk een eind moet komen aan de oorlog in Gaza. Dat staat in een verklaring van demissionair minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken en collega's uit 24 andere landen. "Het lijden van de burgers van Gaza heeft een nieuw dieptepunt bereikt", staat in de tekst. "Verder bloedvergieten heeft geen zin." De minister wil met de vandaag gepresenteerde verklaring de druk op Israël houden, schrijft hij op X, "om de catastrofale humanitaire situatie te verbeteren". Veldkamp riep al wel eerder op tot een staakt-het-vuren en zei ook dat "in bredere zin het Palestijnse lijden in de Gazastrook niet te verdragen is". De landen verbinden er in de verklaring geen consequenties aan als Israël de oproep naast zich neerlegt. Menselijke waardigheid De ondertekenaars hekelen de manier waarop Israël nu hulp verspreidt in de Gazastrook. Het is gevaarlijk en leidt tot instabiliteit, aldus de verklaring. "Het berooft de inwoners van Gaza van hun menselijke waardigheid. Wij veroordelen de druppelsgewijs verstrekte hulp en de onmenselijke moord op burgers, waaronder kinderen, die proberen te voorzien in hun meest basale behoeften aan water en voedsel. Het is afschuwelijk dat er meer dan 800 Palestijnen zijn gedood terwijl ze probeerden hulp te krijgen." Israël blokkeerde dit voorjaar maandenlang humanitaire hulp richting de Gazastrook. De VN-mensenrechtencommissaris zei daarover dat het lijkt dat het beleid "erop is gericht om de bevolking levensomstandigheden op te leggen die onverenigbaar zijn met hun voortbestaan als groep in Gaza." In combinatie met rechtstreekse aanvallen op de burgerbevolking en ziekenhuizen, dehumaniserende uitspraken van Israëlische politici en de systematische aanpak komt dat neer op genocidaal geweld. Sinds eind mei mag alleen de omstreden Amerikaans-Israëlische organisatie GHF voedselhulp verstrekken in het gebied. De EU en de VN zien de GHF niet als hulporganisatie. Te weinig distributiepunten Die GHF heeft vier distributiepunten in de Gazastrook, waarvan drie in het zuiden. Volgens internationale hulporganisaties is dat veel te weinig en wordt het verstrekken van hulp gebruikt om Palestijnen naar het zuiden te drijven. Het mensenrechtenkantoor van de VN meldde anderhalve week geleden dat 615 mensen waren gedood bij de distributiepunten. Daarnaast werden 183 mensen gedood die daarnaar op weg waren. GHF noemde die cijfers "onjuist en misleidend". Wie hebben de verklaring ondertekend? De verklaring is verspreid door het Verenigd Koninkrijk en ondertekend door de volgende Europese landen: België, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, Ierland, IJsland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. Onder meer Duitsland staat er niet bij. Australië, Canada, Japan en Nieuw-Zeeland scharen zich eveneens achter het initiatief. Ook de Belgische Eurocommissaris Hadja Lahbib van onder meer Paraatheid, Crisisbeheer en Gelijkheid heeft haar handtekening gezet. De landen achter de verklaring spreken zich ook uit tegen het gedwongen verplaatsen van de Palestijnse bevolking. Ze noemen dat "volstrekt onaanvaardbaar". Israël heeft plannen om een groep van zo'n 600.000 Palestijnen binnen de Gazastrook te verplaatsen naar een tijdelijke stad. Die zou in korte tijd moeten worden neergezet op de restanten van Rafah, in het zuiden van het gebied. De Israëlische regering noemt het een "humanitaire stad", critici spreken van een "concentratiekamp" en een "getto". Hamas moet volgens de verklaring "onmiddellijk en onvoorwaardelijk" de gijzelaars vrijlaten. Ze lijden nog steeds vreselijk, staat in de tekst. Van de gijzelaars die op 7 oktober werden meegenomen zijn er naar schatting nog twintig in leven. Ook zou Hamas nog dertig lichamen van omgekomen gijzelaars vasthouden in de Gazastrook. Staakt-het-vuren Veldkamp en de andere ondertekenaars willen dat de partijen en de internationale gemeenschap direct werk maken van een staakt-het-vuren. Ze spreken hun steun uit aan de VS, Qatar en Egypte, die optreden als bemiddelaars tussen Israël en Hamas. Veldkamp schrijft daarover op X: "Dat is noodzakelijk voor de vrijlating van alle gijzelaars, grootschalige toename en effectieve distributie van humanitaire hulp en om zicht te brengen op een einde aan deze verschrikkelijke oorlog." Handelsverdrag met Israël Vorige maand concludeerde de Europese Unie dat het optreden van Israël in Gaza strijdig is met het handelsverdrag tussen de EU en Israël. Het onderzoek werd ingesteld op verzoek van minister Veldkamp, die daarmee de druk op Israël wilde opvoeren om meer noodhulp toe te laten. Hij sprak van een "streep in het zand". Na het rapport sloten de EU en Israël een overeenkomst, waarin werd afgesproken dat er meer hulp zou worden toegelaten tot Gaza. EU-buitenlandchef Kallas zegt een aantal maatregelen achter de hand te houden die kunnen worden ingezet als Israël zich niet aan de afspraken houdt.