En San Vicente, como en illa Decepción: a campaña Antártica volve xestarse a 13.000 quilómetros

Wait 5 sec.

A 13.000 quilómetros de Illa Decepción, onde desenvolverán o seu traballo entre decembro de 2025 e marzo de 2026, pero en similares condicións de xeografía, navegación ou climatoloxía. Así se adestran durante toda esta semana o trece militares que asumirán a nova campaña Antártica do Exército de Terra, que desde 1989 favorece o traballo de científicos españois e doutros países nesta inhóspita zona do planeta. A campaña desenvólvese anualmente na base antártica española Gabriel de Castela, nesta illa do arquipélago das illas Shetland do Sur, e, tamén anualmente, a súa preparación ten unha parada imprescindible en San Vicente do Mar, nas inmediacións de Pedras Negras. "Aquí temos unhas condicións que reflicten bastante ben en cuestión de orografía as condicións que imos ter na bahía Foster", explica a brigada Alfredo Ojanguren, do Rexemento de Cazadores de Montaña Galicia 64 de Jaca, en Huesca. Fala desde a experiencia, pois participou na anterior campaña e nesta participa na fase de preparación en calidade de instrutor de navegación "para aproveitar a experiencia que tiven na base". O comandante de infantaría Javier Abizanda Sánchez, destinado na Academia Xeral Básica de Suboficiais de Talarn, en Lleida e xefe desta 39 campaña Antártica, engade que esta zona das Rías Baixas reúne as mellores condicións para formarse recreando o que van atoparse sobre o terreo. "As entradas en praia, a temperatura, as condicións climáticas… dentro de España son as máis parecidas ás que nos podemos atopar alí", explica. O subtenente Fidel Pérez Solera, que xa participou na anterior campaña, confirma que "realmente isto parécese ao que te atopas alí". Este mércores amenceu co ceo cuberto e "parecía que estabamos alí", aínda que "con algo menos de frío", recoñece. En San Vicente reciben estes días formación sobre as embarcacións neumáticas que se usan nos desprazamentos, pois para chegar a outras illas ou puntos de investigación, a maioría dos desprazamentos son en lanchas e aprenden o manexo do GPS, primeiros auxilios ou manobras de rescate como a do 'home á auga' e entradas e saídas de praia, todo como terán que realizar a partir de decembro, tanto para favorecer a súa integridade como as dos científicos aos que darán servizo. Prepáranse tamén para a seguridade no mar, realizando prácticas cos traxes Viking que deberán usar durante a misión, pois na campaña anterior chegaron a ter 7 graos baixo cero, mesmo inferior en anos previos, e a auga adoita estar a dous graos baixo cero, de modo que usan un vestiario e equipo específico de montaña e de navegación para condicións de frío, neve e xeo. A sensación térmica chega a ser moi inferior polos ventos que sopran na illa. Durante esta campaña, o principal desafío será, segundo o comandante Javier Abizanda, a finalización do módulo científico cuxos exteriores realizaron o ano pasado. Cando estea terminado, "España vai ser o segundo país en ter un laboratorio limpo na Antártida" e lograron "é un reto". Oito militares de batallón de castrametación do Rexemento de Especialidades de Enxeñeiros de Salamanca rematarán o interior, sumando esa tarefa á habitual de "dar apoio directo á ciencia", levar aos científicos onde necesiten e darlles sustento loxístico, alimentación, aloxamento e navegación. Sen esquecer tarefas como modernizar as instalacións para ser máis eficientes e protexer o medio ambiente segundo os protocolos do Tratado Antártico. O "principal reto" é, segundo o xefe da campaña, "que estamos a traballar a 13.000 km das nosas casas e o illamento de estar a 1.000 km da cidade máis próxima en Sudamérica", e todo en "unha contorna desafiante" polas condicións climáticas e por estar nun volcán cunha actividade volcánica latente. Como cada ano, son 13 os militares que asumirán a misión. Tan só dous repetirán, os responsables de motores e instalacións, para favorecer a transición, pois esta campaña se realiza só durante o verán austral e o resto do ano a base permanece pecha. Á súa chegada, deben polo todo a punto e esa tarefa só é posible si o que chega participou na preparación do 'invernaje'. O subtenente Rodrigo Losua, do Mando de Operacións Especiais de Alacante, asumirá a súa segunda campaña como especialista en motores, e xustifica que "si non houbese esa substitución, repetir dúas campañas, perderíase unha chea de tempo e alí o tempo é fundamental porque chegas despois de 8 meses buxán e polo a punto costa bastante". Alí hai que "anticiparte a todo o que che vaia a suceder", pois están sós a 1.000 quilómetros da cidade máis próxima. Aínda que adoitan "preparar moi ben a invernada", sempre poden aparecer imprevisto. "Hai unha cousa que dicimos os mecánicos, que as máquinas se estragan máis de non usalas que de usalas" e o ano pasado, cando chegaron, tan só funcionaba un dos dous grupos electróxenos. Foi "o máis complicado e o máis angustioso" da campaña ata que lograron reparalo, pois "a vida da base, sen electricidade, non se podería manter". A campaña é "un reto loxístico moi importante", segundo o responsable desta tarefa, o comandante Ignacio Hernández de Paz, que lembra que é "a misión que máis lonxe desenvolve España, e a máis illada". Supón manter a 40 persoas durante 100 días no Polo sur, "onde non hai cadea loxística, vía de subministracións, etc", todos os aprovisionamentos deben ir xa desde España e "o que falte xa non o imos a conseguir e sería un punto crítico para a misión" e para favorecer "condicións óptimas" de traballo científico e cumprir o Tratado Antártico. Da alimentación encargaranse o cabo primeiro Azucena Cachón Vicente e Carlos Javier Rodríguez Quesada, que teñen asumido que alí o trece "faremos de todo" e que "é unha misión importante polo que axuda no campo científico", por iso é polo que queiran "achegar un pequeno gran de area". A brigada Alfredo Ojanguren, desde a súa experiencia, insiste en que a súa misión é "fundamentalmente apoio e servizo á comunidade científica que vai alí a realizar o verdadeiro traballo que se fai na Antártida, investigación", desde biólogos a geólogos ou vulcanólogos. Para iso precisan un equipo multidisciplinar no que non faltan especialistas en telecomunicacións "para asegurar o enlace tanto interior da base como co continente, así como, vía satélite, con España" ou especialistas en instalacións que permitan que "na base teñamos todas as comodidades que se poden ter nun refuxio, o ambiente caldeado, duchas, auga quente, luz, todo todo o necesario para poder vivir dunha maneira cómoda e civilizada". Figura fundamental é a do médico, que esta campaña ocupará o capitán José Antonio Aparcero Soro. Segundo explica a brigada Ojanguren, asegura o seu benestar en caso de emerxencia ou urxencia e conta cun apoio de telemedicina pois está conectado co Hospital Central da Defensa Gómez Ulla e "pódese dicir que temos todo todas as especialidades médicas á nosa disposición grazas a terlle a el aí", desde apoio psicolóxico a teleoperar. Entre todos, e co apoio fundamental do veterinario da misión, márcanse como reto unha correcta xestión dos residuos, "tratar de facer que a nosa pegada sexa cero na illa" e cumprir a misión "co mínimo impacto ao medio ambiente". [galleries:vertical:10727]