ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿਚਕਾਰ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੇ ਅੱਜ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਸਤੀ ਹੁਣ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗੀ, ਸਗੋਂ ਸਿਹਤ, ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਵੀਂ ਨੀਂਹ ਰੱਖੇਗੀ। ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਹੋਟਲ ਲੀਲਾ ਪੈਲੇਸ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਮਾਸਕੋ, ਰੂਸ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਗਠਨ, ਪਤੰਜਲੀ ਸਮੂਹ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਮਝੌਤਾ ਪੱਤਰ (MoU) 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਗਏ।ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਲ ਦੇ ਗਵਾਹ ਭਾਰਤ-ਰੂਸ ਵਪਾਰ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਮਾਸਕੋ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਸਰਗੇਈ ਚੇਰੇਮਿਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ-ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਯੋਗ ਗੁਰੂ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਸਨ। ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ, ਸਿਹਤ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ, ਹੁਨਰਮੰਦ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਅਤੇ ਖੋਜ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ।श्री सर्गेई चेरेमिन, अध्यक्ष – भारत-रूस व्यापार परिषद एवं वाणिज्य मंत्री, मॉस्को सरकार (रूस) तथा योगऋषि स्वामी रामदेव जी महाराज की पावन उपस्थिति में रूस की मॉस्को सरकार एवं पतंजलि समूह के बीच महत्वपूर्ण एमओयू पर हस्ताक्षर - होटल लीला पैलेस, नई दिल्ली#patanjali pic.twitter.com/nK22l89rBu— स्वामी रामदेव (@yogrishiramdev) December 6, 2025ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਇਸ ਤੱਥ ਨਾਲ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਰਗੇਈ ਚੇਰੇਮਿਨ ਉਸ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਵਫ਼ਦ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ ਜਿਸਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਰੂਸ ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਰਵਾਇਤੀ ਦਵਾਈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।ਭਾਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਪ੍ਰਭਾਵਕ ਮੰਨੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਨੂੰ ਇਸ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਪਤੰਜਲੀ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਤੇ ਯੋਗ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪਤੰਜਲੀ ਨਾਲ ਰੂਸ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ ਕਿ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਗਿਆਨ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਹੁਣ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ-ਰੂਸ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕੜੀ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਖੋਜ 'ਤੇ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ, ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਯੋਗਾ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਦਮ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ "ਨਰਮ ਸ਼ਕਤੀ" ਕੂਟਨੀਤੀ ਨੂੰ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ 'ਤੇ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ।